Trí tuệ nhân tạo AI đã trở thành một bước tiến vượt bậc của nhân loại khi giúp các ngành công nghiệp chuyển đổi lên một tầm cao mới, thậm chí còn có tiềm năng lớn trong nỗ lực chống biến đổi khí hậu. Thế nhưng, quá trình hoạt động và phân tích của AI để lại một lượng khí thải carbon đáng kể. Bài toán được đặt ra trong “kỷ nguyên xanh” là làm thế nào để vận hành AI một cách hiệu quả mà không khiến khí hậu bị biến đổi trầm trọng?

Trí tuệ nhân tạo: Có lợi nhưng cái giá phải trả cho môi trường quá đắt

Trung tâm dữ liệu chính là xương sống của quá trình xây dựng và triển khai AI. Các trung tâm này dựa vào cơ sở hạ tầng vật lý để tính toán, xử lý, lưu trữ và trao đổi dữ liệu. Chúng chiếm phần lớn mức tiêu thụ điện năng của các công ty công nghệ. Tùy theo tác vụ và quy mô mà mỗi trung tâm dữ liệu sẽ có mức tiêu thụ điện năng khác nhau. Nhìn chung, khi công nghệ ngày càng cải tiến, các trung tâm dữ liệu quy mô càng lớn và hiện đại thì càng tiêu thụ nhiều điện năng, thậm chí gấp vài lần so với những phiên bản cũ.

Theo nghiên cứu của công ty kiểm toán hàng đầu thế giới Deloitte, các trung tâm dữ liệu đã tiêu tốn tới 98% lượng điện bổ sung của Meta trong năm 2021 - 2022 và 72% của Apple trong năm 2022 - 2023. Theo chiều tăng trưởng  này, việc áp dụng AI vào các ngành nghề sẽ thúc đẩy các trung tâm dữ liệu sử dụng nhiều điện năng hơn. Ước tính, nhu cầu cho các trung tâm dữ liệu AI có khả năng đạt 1.000 TWh vào năm 2030 và tiếp tục tăng tới 2.000 TWh vào năm 2050. 

Trong khi hiện tại các trung tâm dữ liệu đang tiêu thụ khoảng 2% tổng lượng điện toàn cầu thì con số ước tính trong tương này sẽ tương đương 3% lượng tiêu thụ điện toàn cầu. Nếu so với các ngành công nghiệp xanh khác như ô tô điện hay sản xuất hydro xanh, lượng điện dành cho AI còn tiêu tốn hơn. Trong Hội nghị Thượng đỉnh COP29 diễn ra tại Baku, Cộng hòa Azerbaijan hồi tháng 11 vừa qua, vai trò của AI trong thời đại phát triển bền vững đã được quan tâm và đặt lên hàng đầu.

Trí tuệ nhân tạo AI xanh hướng tới ngành công nghệ bền vững

Trí tuệ nhân tạo AI xanh được coi là xu hướng mới của ngành công nghệ nhằm cân bằng giữa sự đổi mới với phát triển bền vững song hành với môi trường. AI xanh còn được gọi là AI bền vững hay AI không phát thải hiện nay bao gồm các hoạt động nhằm giảm lượng khí thải carbon trong ngành công nghiệp trí tuệ nhân tạo. Nguyên tắc cốt lõi để triển khai trí tuệ nhân tạo xanh chính là  tích hợp tính chất bền vững vào các giai đoạn xuyên suốt vòng đời của AI, từ nghiên cứu, phát triển, triển khai đến bảo trì.